У сучасным культурным жыцці краіны клубныя ўстановы застаюцца адным з асноўных сацыяльных інстытутаў, якія забяспечваюць захаванне, стварэнне і распаўсюджванне культурных каштоўнасцей, фарміруюць духоўныя запатрабаванні, ствараюць неабходныя ўмовы для сацыяльна-культурнай актыўнасці грамадзян, арганізацыі вольнага часу, павышаюць якасны ўзровень культурнага жыцця насельніцтва.
Клубы і народная творчасць
У 2019 г. сетка клубных устаноў рэспублікі скарацілася на 34 адзінкі (1,5%).
Культурнае абслугоўванне сельскіх населеных пунктаў, якія не маюць стацыянарных устаноў культуры, ажыццяўлялі 108 аўтаклубаў (2018 г. – 106 аўтаклубаў). У 9 раёнах адсутнічае практыка арганізацыі мабільных форм работы з насельніцтвам (аўтаклубаў).
Праведзена звыш 550 тыс. мерапрыемстваў (з удзелам аматарскіх калектываў мастацкай творчасці больш за 120 тыс. канцэртаў і спектакляў, 46 тысяч тэатралізаваных народных святаў і абрадаў, 42 тысячы выстаў твораў народнага дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва), у тым ліку больш за 150 тыс. мерапрыемстваў на платнай аснове. Колькасць наведванняў платных мерапрыемстваў склала больш за 5 тыс.
Творчую дзейнасць ажыццяўлялі больш за 20 тыс. клубных фарміраванняў, якія аб’ядноўваюць больш за 200 000 удзельнікаў. Каля 67% клубных фарміраванняў адносяцца да калектываў мастацкай творчасці. У рэспубліцы функцыянуюць 107 Дамоў (цэнтраў) рамёстваў, больш за 2,5 тыс. клубных фарміраванняў па розных відах дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва.
У 2019 г. найменне «народны» і «ўзорны» прысвоены 59 калектывам (у сярэднім 8 калектывам у вобласці), адначасова 23 калектыву пазбаўленыя гэтага наймення. Званне «Заслужаны аматарскі калектываў Рэспублікі Беларусь” прысвоена 1 калектыву.
Праведзены 14 фестываляў і конкурсаў народнай творчасці са статусам “рэспубліканскі» і «міжнародны»; распрацаваны і рэалізоўваецца План развіцця і прасоўвання брэндавых рэгіянальных фестываляў народнай творчасці, іншых мерапрыемстваў і нематэрыяльных праяўленняў творчасці ў Рэспубліцы Беларусь.
Метадычныя цэнтры народнай творчасці (культурна-асветніцкай работы)
Мінулы год адзначыўся значнай актывізацыяй работы па метадычнаму забеспячэнню народнай творчасці. Дзяржаўнай установай змешанага тыпу «Рэспубліканскі цэнтр нацыянальных культур» распрацавана Праграма супрацоўніцтва з абласнымі метадычнымі цэнтрамі народнай творчасці (культурна-асветніцкай работы) на 2019-2020 гг., у рамках якой рэалізаваны праекты па распрацоўцы і выданню больш за 200 метадычных і рэпертуарных зборнікаў.
У 2019 г. праведзены культурныя мерапрыемствы ў сувязі з 25-годдзем Рэспубліканскага цэнтра нацыянальных культур, 80-годдзем абласных метадычных цэнтраў народнай творчасці (культурна-асветніцкай работы).
Табліца 1. “Агульныя паказчыкі дзейнасці клубных устаноў за 2019 год”
| Вобласць | Колькасць клубных устаноў
|
Колькасць
клубных фарміраванняў |
Іх
удзельнікі
|
Колькасць клубных мерапрыемстваў | З іх на платнай
аснове |
Колькасць наведвальнікаў платных мерапрыемстваў
|
| Брэсцкая | 466 | 3 726,
платных 68 са званнем 425 |
33 782 | 99 622 | 19 788
|
1 142 770 |
| Віцебская | 390 | 3 044,
платных 132, са званнем 332 |
34 432 | 97 665 | 25 960
|
828 016 |
| Гомельская | 535 | 4 447,
платных 229, са званнем 326 |
45 112 | 138 215 | 38 595
|
1 304 920 |
| Гродзенская | 280 | 2 128,
платных 184, са званнем 428 |
20 352 | 67 016 | 24 954
|
1 170 950 |
| Мінская | 483 | 3 513,
платных 254, са званнем 598 |
36 238 | 85 900 | 16 330 | 752 752
|
| Магілёўская | 351 | 2 809,
платных 96, са званнем 498 |
28 077 | 104 674 | 37 712 | 1 226 383
|
| Усяго: | 2 505 | 19 667;
платных 963, са званнем: 2607 |
197 993 | 593 092 | 163 339 | 6 425 791 |
Табліца 2. “Агульныя паказчыкі ўстаноў, якія займаюцца клубнай дзейнасцю”
| усе ўстановы ў галіне культуры | Плошча памяшканняў | ||||||||
| Від установы па клубнай дзейнасці | Колькасць
устаноў, адзінак |
У іх
філіялаў*, адзінак |
Колькасць
глядзельных залаў, адзінак |
У іх пасадачных месцаў,
адзінак |
Колькасць памяшканняў
для арганізацыі культурнага дасуга, адзінак |
Іх плошча,
м2 |
|||
| патрабуюць
капітальнага рамонту |
аварый-
ныя |
||||||||
| Клубы, дамы, палацы культуры | 1747 | 1179 | 1732 | 344140 | 7070 | 808830 | 78385 | 22559 | |
| клубы | 386 | 246 | 371 | 42168 | 903 | 79568 | 12994 | 9185 | |
| дамы культуры | 1210 | 886 | 1204 | 243328 | 5021 | 555111 | 18391 | 2766 | |
| палацы культуры | 25 | 2 | 34 | 18235 | 344 | 61153 | 17784 | 2836 | |
| цэнтры культуры | 126 | 45 | 123 | 40409 | 802 | 112998 | 29216 | 7772 | |
| Цэнтры культуры і вольнага часу | 173 | 114 | 174 | 41903 | 985 | 106369 | 6022 | 0 | |
| Дамы, цэнтры фальклору, народнай
творчасці, нацыянальнай культуры |
89 | 71 | 76 | 12653 | 306 | 26451 | 745 | 0 | |
| дамы фальклору | 18 | 16 | 16 | 2412 | 42 | 3428 | 0 | 0 | |
| дамы народнай творчасці | 37 | 29 | 36 | 5979 | 127 | 11896 | 745 | 0 | |
| дамы нацыянальнай культуры | 1 | 1 | 1 | 215 | 3 | 392 | 0 | 0 | |
| цэнтры фальклору | 5 | 4 | 3 | 268 | 12 | 569 | 0 | 0 | |
| цэнтры народнай творчасці | 19 | 14 | 12 | 1916 | 75 | 5007 | 0 | 0 | |
| цэнтры нацыянальнай культуры | 9 | 7 | 8 | 1863 | 47 | 5159 | 0 | 0 | |
| Дамы, цэнтры рамёстваў, народных
майстроў |
104 | 55 | 21 | 2561 | 502 | 19959 | 1978 | 0 | |
| дамы рамёстваў | 62 | 31 | 9 | 972 | 245 | 7566 | 0 | 0 | |
| дамы народных майстроў | 4 | 4 | 2 | 420 | 14 | 1085 | 0 | 0 | |
| цэнтры рамёстваў | 36 | 18 | 10 | 1169 | 238 | 10813 | 1978 | 0 | |
| цэнтры народных майстроў | 2 | 2 | 0 | 0 | 5 | 495 | 0 | 0 | |
| Іншыя клубныя | 395 | 277 | 289 | 42088 | 925 | 82636 | 1044 | 705 | |
| Усяго па рэспубліцы: | 2508 | 1696 | 2292 | 443345 | 9788 | 1044245 | 88174 | 23264 | |
| У тым ліку:
клубнага тыпу |
2508 | 1696 | 2292 | 443345 | 9788 | 1044245 | 88174 | 23264 | |
- у лік філіялаў уваходзяць адасобленыя структурныя падраздзяленні