Дзяржаўная ўстанова культуры змешанага тыпу
«Рэспубліканскі цэнтр
нацыянальных культур»
Рэспубліка Беларусь – краіна, якая мае багатую культурную спадчыну, таму што здолела захаваць у сабе лепшае з нацыянальнай культуры і культур іншых народаў, якія спрадвеку жывуць і будуюць агульны дом на гэтай зямлі. Даўнія традыцыі добрасуседства, шчырасці, дружбы, павагі і ўзаемнай дапамогі дабратворна спрыяюць фарміраванню нашага агульнага духоўнага багацця, стварэнню выдатных твораў мастацтва. Мы маем магчымасць назіраць цяперашняе суквецце талентаў прадстаўнікоў розных нацыянальных культур, як у нашай сталіцы, так і ў самых аддаленых месцах краіны, асаблівае мастацтва якіх відавочна і натуральна ўплятаецца ў нашу агульную культуру.
Як сведчыць гісторыя, менавіта культура ўзводзіць найбольш магутныя масты дружбы паміж прадстаўнікамі розных нацыянальнасцей, садзейнічае прасоўванню станоўчай інфармацыі аб дзяржаве ў іншыя краіны. Асаблівая ўвага надаецца гэтым пытанням у сучаснай суверэннай Беларусі. Мэтанакіраваная палітыка дзяржаўнай падтрымкі культуры прадстаўнікоў розных нацыянальнасцей, дае ім магчымасць захоўваць гісторыю і культуру сваёй нацыі, іх этнічную самасвядомасць і самабытнасць, а суайчыннікаў за мяжой – памятаць, адстойваць і прасоўваць інтарэсы сваёй гістарычнай радзімы ў краінах пражывання.
Згодна з указаннем Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь, загадам Міністра культуры «Аб стварэнні Рэспубліканскага цэнтра нацыянальных культур» Міністэрства культуры і друку Рэспублікі Беларусь (№ 291 ад 22.12.1994) быў утвораны Рэспубліканскі цэнтр нацыянальных культур (далей — Цэнтр) для каардынацыі дзейнасці нацыянальна-культурных аб’яднанняў і суайчыннікаў за мяжой, а таксама для аказання ім арганізацыйна-метадычнай дапамогі.
На сённяшні дзень у Рэспубліцы Беларусь пражываюць прадстаўнікі 141 нацыянальнасці, функцыянуе больш за 200 грамадскіх арганізацый і іх філіялаў. За межамі Рэспублікі Беларусь пражывае больш за 3,5 мільёнаў беларускіх суайчыннікаў, выхадцаў з Беларусі і іх нашчадкаў, створана і дзейнічае звыш 220 грамадскіх аб’яднанняў беларусаў у краінах былога СССР, Еўропы, Амерыкі, Аўстраліі, Аргенціны, Вялікабрытаніі і г.д.
Асноўная дзейнасць Цэнтра накіравана на працу з нацыянальна-культурнымі грамадскімі аб’яднаннямі, грамадскімі аб’яднаннямі беларусаў замежжа, метадычнае забеспячэнне дзейнасці клубных арганізацый і непрафесійнай (аматарскай) творчасці, бібліятэчная дзейнасць.
Цэнтр аказвае інфармацыйную, метадычную, кансультацыйную дапамогу па пытаннях культуры нацыянальным супольнасцям і беларусам замежжа; арганізоўвае работу калектываў мастацкай творчасці, гурткоў і іншых клубных фарміраванняў з удзелам прадстаўнікоў нацыянальных супольнасцей; арганізоўвае і праводзіць культурныя мерапрыемствы, накіраваныя на публічны паказ (публічнае выкананне) вынікаў творчай дзейнасці калектываў мастацкай творчасці, гурткоў і іншых клубных фарміраванняў з удзелам прадстаўнікоў нацыянальных супольнасцей; праводзіць культурна-відовішчныя і іншыя культурныя мерапрыемствы з удзелам калектываў мастацкай творчасці, асобных выканаўцаў і аўтараў.
Творчыя калектывы розных нацыянальнасцей праводзяць масавыя тэатралізаваныя святы і прадстаўленні, народныя гулянні, абрады і рытуалы ў адпаведнасці са звычаямі і традыцыямі сваіх народаў. Пры іх правядзенні Цэнтр аказвае кансультатыўную, метадычную і іншую дапамогу ў арганізацыі і правядзенні культурных мерапрыемстваў.
Для больш творчага і маляўнічага правядзення святаў беларускай культуры за мяжой накіроўваюцца беларускія калектывы мастацкай творчасці ў краіны пражывання нашых суайчыннікаў, а пры правядзенні ў Рэспубліцы Беларусь культурных мерапрыемстваў запрашаюцца творчыя калектывы беларусаў замежжа. Цэнтр аказвае практычную дапамогу беларусам замежжа ў захаванні нацыянальна-культурнай ідэнтычнасці (забеспячэнне сцэнічнымі касцюмамі і музычнымі інструментамі, дзяржаўнай сімволікай, беларускамоўнымі выданнямі, слоўнікамі, фота-, аўдыё- і відэапрадукцыяй, аўдыё- і відэатэхнікай), азнаямленне беларусаў замежжа з беларускай нацыянальнай культурай, гісторыяй Беларусі і вывучэнне беларусамі замежжа беларускай мовы ў Рэспубліцы Беларусь і за яе межамі.
У задачах ўстановы не толькі маральная і матэрыяльная падтрымка суайчыннікаў, але і садзейнічанне ім у папулярызацыі Беларусі за мяжой, прасоўванні беларускіх брэндаў і дакладнай інфармацыі аб сацыяльна-эканамічным і культурным жыцці, сучасным узроўні развіцця Беларусі ў краінах іх пражывання.
Пры Цэнтры працуе спецыялізаваная бібліятэка (створана ў структуры Цэнтра 1 ліпеня 2016 года), у якой сабраны кнігі розных народаў і нацыянальнасцей, а таксама матэрыялы дзейнасці беларусаў замежжа. Ажыццяўляецца камплектаванне бібліятэчных фондаў кнігамі, у тым ліку і аўтарамі якіх з’яўляюцца прадстаўнікі нацыянальных супольнасцей і беларусы замежжа. Забяспечваецца бібліятэчнае, інфармацыйнае і даведачна-бібліяграфічнае абслугоўванне карыстальнікаў бібліятэкай, у тым ліку прадстаўнікоў нацыянальных супольнасцей і беларусаў замежжа, з улікам іх патрэб і інтарэсаў. Праводзіцца культурна-асветніцкая праца, накіраваная на садзейнічанне культурнаму развіццю карыстальнікаў бібліятэкай, у тым ліку прадстаўнікоў нацыянальных супольнасцей.
З 1 ліпеня 2017 года ў Цэнтры пачаў сваю работу аддзел метадычнага забеспячэння дзейнасці клубных арганізацый і непрафесійнай (аматарскай) творчасці, праца якога накіравана на павышэнне ўзроўню аказання метадычнай дапамогі клубам, удзел у распрацоўцы дзяржаўных і іншых праграм, накіраваных на захаванне, развіццё, распаўсюджванне і папулярызацыю культуры, арганізацыя культурнага адпачынку насельніцтва. Вядзецца распрацоўка арганізацыйна-метадычных і рэпертуарных матэрыялаў па арганізацыі і правядзенні культурных мерапрыемстваў, арганізацыі дзейнасці клубных фарміраванняў, захаванне, распаўсюджванне і папулярызацыя узораў традыцыйнага мастацтва і фальклору рэгіёнаў. Праводзіцца сістэматызацыя звестак аб непрафесійных (аматарскіх) калектывах мастацкай творчасці, майстрах народных мастацкіх рамёстваў і элементах фальклорнага мастацтва.
СТАТУТ
дзяржаўнай установы культуры змешанага тыпу ” Рэспубліканскі цэнтр нацыянальных культур»
ЗАЦВЕРДЖАНЫ
Загад Міністэрства культуры
Рэспубліка Беларусь
05.07.2000 № 215
(у рэдакцыі загада Міністэрства
культуры Рэспублікі Беларусь
29.06.2016 № 108)
ЗМЕСТ
Глава 1. АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННІ
Глава 2. МЭТЫ, ЗАДАЧЫ І ПРАДМЕТ ДЗЕЙНАСЦІ
Глава 3. МАЁМАСЦЬ
Глава 4. КІРАВАННЕ
Глава 5. ПРАЦОЎНЫ КАЛЕКТЫЎ
Глава 6. МІЖНАРОДНАЕ СУПРАЦОЎНІЦТВА
Глава 1
АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННІ
- Рэспубліканскі цэнтр нацыянальных культур (далей – Цэнтр) створаны ў адпаведнасці з загадам Міністэрства культуры і друку Рэспублікі Беларусь ад 22.12.1994 № 291. Сапраўдны Статут з’яўляецца новай рэдакцыяй Статута, зацверджанага загадам Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь ад 05.07.2000 № 215.
Цэнтр зарэгістраваны рашэннем Мінскага гарадскога выканаўчага камітэта ад 31.10.2000 № 1247 (нумар у Адзіным дзяржаўным рэгістры юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў -100855055).
- Цэнтр з’яўляецца некамерцыйнай арганізацыяй.
- Заснавальнікам Цэнтра з’яўляецца Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь (далей – заснавальнік).
- Найменне:
на рускай мове:
поўнае- государственное учреждение культуры смешанного типа “Республиканский центр национальных культур”;
скарочанае- Республиканский центр национальных культур;
на беларускай мове:
поўнае-дзяржаўная ўстанова культуры змешанага тыпу “Рэспубліканскі цэнтр нацыянальных культур”;
скарочанае-Рэспубліканскі цэнтр нацыянальных культур.
- Цэнтр ажыццяўляе сваю дзейнасць на падставе заканадаўства Рэспублікі Беларусь і гэтага Статута.
- Цэнтр з’яўляецца юрыдычнай асобай, мае адасобленую маёмасць, самастойны баланс, разліковыя і іншыя рахункі ў банках, пячатку са сваім найменнем і выявай Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь, бланкі ўстаноўленага ўзору, нясе самастойную адказнасць адносна сваіх абавязкаў, можа набываць і ажыццяўляць ад свайго імя маёмасныя і немаёмасныя правы, выконваць абавязкі, можа быць істцом і адказчыкам у судзе.
- Цэнтр мае права:
самастойна вызначаць змест і формы сваёй дзейнасці ў адпаведнасці з заканадаўствам, мэтамі, задачамі і прадметам дзейнасці, прадугледжанымі гэтым Статутам;
ажыццяўляць у адпаведнасці з заканадаўствам і сапраўдным Статутам дзейнасць, якая прыносіць даход;
адкрываць у парадку, устаноўленым заканадаўствам, рахункі ў банках, у тым ліку валютныя;
вызначаць крыніцы камплектавання бібліятэчнага фонду;
удзельнічаць у выкананні мерапрыемстваў дзяржаўных праграм, накіраваных на захаванне, развіццё, распаўсюджванне і (або) папулярызацыю культуры;
узаемадзейнічаць з арганізацыямі культуры замежных дзяржаў, у тым ліку заключаць дагаворы аб супрацоўніцтве, удзельнічаць у рэалізацыі міжнародных і іншых праграм, накіраваных на захаванне, развіццё, распаўсюджванне і (або) папулярызацыю культуры;
выкарыстоўваць у рэкламных і іншых мэтах уласнае найменне, лагатып, а таксама даваць такое права іншым юрыдычным і фізічным асобам у адпаведнасці з заканадаўствам.
- Юрыдычны адрас цэнтра: Рэспубліка Беларусь, 220029, г.Мінск, вул.Чычэрына, 19.
- Рэарганізацыя і ліквідацыя цэнтра ажыццяўляюцца ў адпаведнасці з заканадаўствам.
- Змяненні і дапаўненні ў сапраўдны Статут уносяцца ў адпаведнасці з заканадаўствам.
Глава 2
МЭТЫ, ЗАДАЧЫ І ПРАДМЕТ ДЗЕЙНАСЦІ
- Мэтамі дзейнасці Цэнтра з’яўляюцца:
адраджэнне, захаванне і развіццё культур нацыянальных супольнасцяў, якія пражываюць у Рэспубліцы Беларусь (далей – нацыянальныя супольнасці);
стварэнне ўмоў для практычнай рэалізацыі права грамадзян Рэспублікі Беларусь на ўдзел у культурным жыцці;
устанаўленне міжнародных сувязяў у сферы культуры;
азнаямленне сусветнай грамадскасці з беларускай нацыянальнай культурай і яе папулярызацыя;
узбагачэнне культурнага жыцця, далучэнне грамадзян, якія пражываюць у Рэспубліцы Беларусь, да каштоўнасцяў сусветнай культуры;
умацаванне і развіццё культурных сувязяў паміж Рэспублікай Беларусь і беларусамі замежжа;
захаванне нацыянальна-культурнай ідэнтычнасці беларусаў замежжа;
інтэграцыя беларускай нацыянальнай культуры ў сусветную культуру і сусветную інфармацыйную прастору.
- Асноўныя задачы цэнтра:
аказанне інфармацыйнай, метадычнай, кансультацыйнай дапамогі па пытаннях культуры нацыянальным этнічныя супольнасці і беларусам замежжа;
стварэнне і арганізацыя работы калектываў мастацкай творчасці, гурткоў і іншых клубных фарміраванняў з удзелам прадстаўнікоў нацыянальных супольнасцяў;
арганізацыя і правядзенне культурных мерапрыемстваў, накіраваных на публічны паказ (публічнае выкананне) вынікаў творчай дзейнасці калектываў мастацкай творчасці, гурткоў і іншых клубных фарміраванняў з удзелам прадстаўнікоў нацыянальных супольнасцяў;
правядзенне культурна-відовішчных і іншых культурных мерапрыемстваў з удзелам калектываў мастацкай творчасці, асобных выканаўцаў і аўтараў;
ажыццяўленне паказу кінафільмаў;
арганізацыя работы кансультацый і лекторыяў, народных універсітэтаў, школ і курсаў прыкладных ведаў, правядзенне тэматычных вечароў, вусных часопісаў, цыклаў творчых сустрэч, ажыццяўленне іншых формаў культурна-асветнай працы;
правядзенне масавых тэатралізаваных свят і прадстаўленняў, народных гулянняў, абрадаў і рытуалаў у адпаведнасці са звычаямі і традыцыямі нацыянальных супольнасцей;
аказанне кансультатыўнай, метадычнай і іншай дапамогі суб’ектам культурнай дзейнасці ў арганізацыі і правядзенні культурных мерапрыемстваў, ажыццяўленне пракату музычных інструментаў, сцэнічных касцюмаў, рэалізацыя метадычных матэрыялаў;
камплектаванне бібліятэчных фондаў дакументамі, у тым ліку аўтарамі якіх з’яўляюцца прадстаўнікі нацыянальных супольнасцяў і беларусы замежжа, і забеспячэнне іх захаванасці;
ажыццяўленне апрацоўкі дакументаў, стварэнне даведачна-бібліяграфічнага апарата;
забеспячэнне бібліятэчнага, інфармацыйнага і даведачна-бібліяграфічнага абслугоўвання карыстальнікаў бібліятэкай, у тым ліку прадстаўнікоў нацыянальных супольнасцяў і беларусаў замежжа, з улікам іх патрэбаў і інтарэсаў;
правядзенне культурна-асветнай работы, накіраванай на садзейнічанне культурнаму развіццю карыстальнікаў бібліятэкі, у тым ліку прадстаўнікоў нацыянальных супольнасцей;
правядзенне ў Рэспубліцы Беларусь культурных мерапрыемстваў з удзелам беларусаў замежжа і ў краінах пражывання беларусаў замежжа з удзелам беларускіх калектываў мастацкай творчасці, асобных выканаўцаў і іншых творчых работнікаў;
аказанне практычнай дапамогі беларусам замежжа ў захаванні нацыянальна-культурнай ідэнтычнасці (забеспячэнне сцэнічнымі касцюмамі і музычнымі інструментамі, дзяржаўнай сімволікай, беларускамоўнымі выданнямі, слоўнікамі, фота -, аўдыё – і відэапрадукцыяй, аўдыё-і відэатэхнікай, іншым);
азнаямленне беларусаў замежжа з беларускай нацыянальнай культурай, гісторыяй Беларусі і вывучэнне беларусамі замежжа беларускай мовы ў Рэспубліцы Беларусь і за яе межамі;
асвятленне дзейнасці цэнтра ў сродках масавай інфармацыі;
укараненне сучасных тэхналогій у сферы дзейнасці Цэнтра;
выданне друкаванай і выраб сувенірнай прадукцыі цэнтра;
выкананне іншых задач у сферы культуры.
- Прадметам дзейнасці цэнтра ў адпаведнасці з агульнадзяржаўным класіфікатарам Рэспублікі Беларусь АКРБ 005-2011 “віды эканамічнай дзейнасці”, зацверджаным
пастановай Дзяржаўнага камітэта па стандартызацыі Рэспублікі Беларусь ад 5 снежня 2011 г. № 85 “Аб зацвярджэнні, увядзенні ў дзеянне Агульнадзяржаўнага класіфікатара Рэспублікі Беларусь”, з’яўляюцца:
вытворчасць іншых драўляных вырабаў; вытворчасць вырабаў з пробкі, саломкі і матэрыялаў для пляцення (1629);
іншыя віды выдавецкай дзейнасці, не ўключаныя ў іншыя групоўкі (58199);
дзейнасць па паказе кінафільмаў (59140);
іншыя паслугі па браніраванню (79901);
дзейнасць у сферы выканальніцкіх мастацтваў (90010);
дзейнасць, якая спрыяе правядзенню культурна-відовішчных мерапрыемстваў (90020);
дзейнасць аб’ектаў культурнай інфраструктуры (90040);
дзейнасць бібліятэк (91011).
- Цэнтр ажыццяўляе знешнеэканамічную дзейнасць у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.
Глава 3
МАЁМАСЦЬ
- Маёмасць цэнтра складаюць асноўныя і абаротныя сродкі, а таксама іншыя каштоўнасці.
- Фінансаванне цэнтра ажыццяўляецца са сродкаў рэспубліканскага бюджэту.
Іншымі крыніцамі фарміравання маёмасці цэнтра з’яўляюцца:
даходы ад дзейнасці, якая прыносіць даход;
сродкі бязвыплатнай (спонсарскай) дапамогі;
іншыя крыніцы, не забароненыя заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.
- Цэнтр мае права ажыццяўляць у парадку, які вызначаецца заканадаўствам, дзейнасць, якая прыносіць прыбытак. Атрыманыя даходы і набытая за іх кошт маёмасць паступаюць у самастойнае распараджэнне Цэнтра і выкарыстоўваюцца ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.
***
Цэнтр праводзіць круглыя сталы, рэспубліканскія семінары нацыянальна-культурных аб’яднанняў па праблемах развіцця нацыянальных культур і ўзаемадзеяння з нацыянальнымі культурна-асветніцкімі аб’яднаннямі, святы, канцэрты, фестывалі, галоўнымі з якіх з’яўляюцца:
- Рэспубліканскі фестываль нацыянальных культур;
- Фестываль мастацтваў беларусаў свету.
Створаны Кансультатыўны савет Рэспубліканскага цэнтра нацыянальных культур, які з’яўляецца яго грамадскім кансультацыйным органам. У склад Савета ўваходзяць прадстаўнікі зарэгістраваных нацыянальных культурна-асветніцкіх аб’яднанняў. У якасці кансультантаў да дзейнасці Рэспубліканскага цэнтра нацыянальных культур далучаюцца вядучыя дзеячы мастацтваў рэспублікі.
Прадстаўнікі нацыянальна-культурных аб’яднанняў, творчыя калектывы лічаць Рэспубліканскі цэнтр нацыянальных культур сваім домам, дзе кожны знаходзіць увагу, разуменне, падтрымку. Усе разам праводзяць творчыя вечары, канцэрты, розныя мерапрыемствы дзеля ўмацавання міру і згоды на беларускай зямлі.